تای چی یا تای چی چوان (Tai Chi Chuan) نوعی ورزش رزمی چینی است که برای بهبود سلامتی، افزایش طول عمر و آرامش روحی انجام می‌شود.


این ورزش در رده ورزشهای رزمی ملایم (Soft Martial Arts) قرار دارد و باعث می‌شود تا عضلات بدن با انجام تمرینات نرم و ساده، انعطاف‌پذیر و قوی شوند. درست برعکس ورزشهای رزمی سخت که با فشار و شدت تمرین عضلات را تقویت می‌‌کنند.

تمرینات و نرمشهای تای چی چوان با حرکات کند، آرام، و معمولا" به صورت گروهی هنگام صبح انجام می‌‌شوند. متخصصین این ورزش معتقدند که تمرینات تای چی به صورت دسته جمعی، اثر بهتری نسبت به تمرینات فردی آن دارد.

این ورزش چینی در خود کشور چین از طرفداران زیادی برخوردار است، بطوریکه تقریباً تمام پارکهای کشور چین، صبح‌ها مملو از افرادی هستند که در حال تمرین تای چی می‌‌باشند.

 

در مورد منشا اصلی تای چی چوان، افسانه های زیادی وجود دارد . روایتی می گوید که تای چی چوان در قرن 12 بوجود آمده است در زمان امپراطور هوئی زونگ از سلسله سونگ یک راهب تائویی در کوه وودانگ به نام ژانگ سان فنگ از طرف دربار به پایتخت آن زمان کای فنگ فرا خوانده شد در راه گروهی متشکل از 100 دزد به او حمله کردند و او مجبور به پناه گرفتن شد.شب هنگام ، روح کوه وودانگ به خواب او آمد و فنون یک سبک ووشو را به او آموخت روز بعد ژانگ با استفاده از این فنون جدید، دزد ها را دور کرد. این سبک که در طی قرن ها دست به دست شده، به یک مدرسه بین المللی بوکس که همان تای چی چوان امروزی است، مبدل شده است

.

طبق روایتی دیگر تای چی چوان در قرن 14 بوجود آمده است داستان می گوید که همان ژانگ سان فنگ در اواخر سلسله یووان و اوایل سلسله مینگ می زیسته او در کوه وودنگ تحصیل می کرده تا راهب تائویی شود او در سراسر یین و یانگ تئوری بوکس هشت حالتی جستجو کرده و با مطالعه زندگی درنا و لاک پشت، 2 حیوان طویل العمر ، برای آموختن راز جاودانگی تلاش می کرده است. روزی مبارزه یک مار و درنا را دید و با الهام از آن، کم کم 13 استقرار تای چی که اساس تای چی چوان امروزی است را بنیان گذاشت

.

این گونه داستانها بسیار جذابند، اما در اینکه تای چی چوان توسط چانگ سان فنگ ابداع شده یا نه سئوال باقی است. زیبائی مناظر کوه وودنگ، واقع در شمال غرب ایالت هیوبی معروف است. این کوه از قرن هفتم ، مرکز تائوئیسیم بوده است . طبق گفته اسناد تاریخی محفوظ در کوه دو نفر به نام چان سانگ فنگ وجود داشته اند، اولی در سلسله چانگ می زیسته و خاطر مهارت های مبارزه اش مشهور بوده، دیگری یک تائویست مشهور در اوایل سلسله مینگ که در بکار بردن شمشیر بسیار زبر دست بوده و مکرر به دربار امپراطور خوانده می شده اما، از رفتن امتناع کرده و انزوا را ترجیح می داده است . داستان های زیادی در باره این مرد نقل شده است. هر دو نفر آموزه های معنوی تائویسم را با مهارتهای ووشوی خود ترکیب کرده اند ، با این وجود بسیاری از محققین ووشو فکر می کنند برای نامیدن هر کدام از این دو نفر به عنوان موسس تای چی چوان مدارک کافی در دست نیست

.

منشا اولیه تای چی چوان هر چه که باشد، می توان ریشه های امروزی آن را در ونگ چیان در ایالت هنان جست. مردم بومی هم درباره منشا آن دو نظر دارند یکی ، تای چی چوان مدرن توسط چان وانگ تینگ در دهکده چن جیاگو بوجود آمده، دیگری اینکه توسط جیان فا در ایالت شانگ زی آموخته شده و او آن را به دهکده محل زندگی خود زیائولیو که آن هم در ناحیه ونگ چیان بوده، باز گردانده است

.

چن وجیانگ هر دو اساتید ورزیده ووشو در زمان سلسله مینگ بوده اند، چن در سال 1641 م مسئول بخش نظامی ناحیه خود شد، در سال های بعد او در انزوا به تحقق روش های دفاع شخصی ووشو پرداخت، و در نهایت برای خود سبک جدیدی پایه ریزی کرد. جیان فا، متولد سال 1571 در ووشو خیلی ماهر شد. بر طبق افسانه ها او با 100 گام می توانست به یک خرگوش صحرایی در حال دویدن، برسد. تای چی کم کم به دنیای خارج منتقل شد

.

تای چی چوان 3 بخش اصلی دارد

.

الف) جذب اصول و تجربه فرم های سنتی ووشو: کتابهای اولیه تای چی چوان استقرار ها و عبارتهایی به عنوان راهنمای تمرین دارند، که نظیر آن را در راهنمای بوکس ژنرال جی گوانگ می توان یافت، بخشی از کتاب او اثری جدید درباره تاثیر هنرهای رزمی قبلا" ذکر شده است سبک ووشوی جی ترکیبی از 16 مدرسه مشهور آن زمان است

 

ب) جذب روشهای سنتی برای بهبود سلامتی: به نظر می رسد تای چی چوان ساخته جریانی تدریجی است که در طی قرن ها، ووشو را با فرم های سنتی ورزشهای درونی، مدیتیشن و نرمش، برای ایجاد سلامتی و طول عمر، در آمیخته است. این تمرین های تمرکز اعصاب، تمرکز و تنفس تنوع وسیعی دارند و بسیاری از این عناصر در تای چی چوان دیده می شود

.

ج) جذب تئوری های پزشکی و فلسفی کلاسیک: تای چی چوان مانند بسیاری از روشهای سلامتی ذکر شده در بالا، تئوری پزشکی سنتی، یعنی افزایش گردش چی یا انرژی حیاتی در بدن برای حصول اطمینان از حرکات روان اندام های داخلی، همین طور، تئوری های فلسفی تای چی، یین ویانگ، روزینگ با گوا و غیره را اتخاذ کرده است ،از آنجا که تای چی چوان متشکل از 8 مهارت اصلی و 5 نوع اصلی بود ، آن را در اصل 13 استقرار می نامیدند. این مهارتها و انواع اصلی مربوط به تغییر باگوا و وزینگ می باشند

.

تئوری ها و کاربردشان را توضیح داده است. این اثر تجارب ووشو کاران قبلی را تحلیل می کند و د(( وانگ زونگ یو)) یک ووشوکار معروف قرن 18 در مقاله هایی درباره تای چی چوان، این ر توسعه ووشو و تنظیم اصول اساسی آن، ارزش زیادی داشته است از این زمان بود که عنوان تای چی چوان وضع شد تای چی به حالت اولیه عالم، یعنی آغاز تغییر اشاره دارد این واژه مبین این باور است که تای چی چوان عمیق و بی نهایت متنوع بوده است

.

مدارس مختلف تای چی چوان

.

همانطور که پیش تر ذکر شد، تای چی چوان امروز به چندین مدرسه منشعب شده، که اصلی ترین آنه عبارتند از

1-

:سبک چن:

این فرم اصلی که توسط خانواده چن در ایالت هنان بوجود آمده، تا سال 1928 به پکن نرسید. این سبک هنوز هم دارای پرش، کوبیدن پا و انفجار نیرو است و حرکات شدید و نرم را با هم در آمیخته است این سبک با پیچ و تاب ها و پرش های ناگهانی کاملا" نیرو گیر است

2-

.سبگ یانگ:

این سبک بوسیله یانگ لوچن از سبک چن اقتباس شده است. نوه او یانگ چنگ فو شکل امروز آن را بوجود آورده است و فعلا" محبوبترین سبک در چین است حرکات آن یکنواخت و نرم با حرکات کمانی بسیار زیاد است

3-

.سبک وو(WU ) :

این سبک توسط مردی از نژاد منچو به نام ووچنگ یو و پسرش و چوان یو بر اساس تمرین سبک یانگ بوجود آمده است تنها سبک یانگ از نظر محبوبیت به آن مقدم است حرکات آن آرام، مختصر، بدون شتاب و با کمان های متوسط است

4-

. سبک هائو:

در اصل توسط وو یوزیانگ که سبک چن تای چوان را در هنان می اموخت، یوجود آمد.شاگرد وو، هائوویزن آن را به پکن آورد خصوصیات آن، سادگی، وضوح، اختصار، حرکات نرم و آهسته با دامنه کم و حرکات پای سخت و استقرارهای عمودی است

5-

.سبک سان:

سان لوتنگ در اواخر سلسله چینگ، ابتدا زینگ یی چوان و سپس به تمرین باگوا چوان و در نهایت سبک هائو، تای چی چوان پرداخت که بر اساس تای چی هائو سبک مخصوص به خودش را ابداع کرد. حرکات آن چابک، به همراه نوسان ها با متد های باز و بسته دست است. یک ویژگی مشخص سبک سان حرکات پای پر تحرک آن می باشد که با چابکی پیش می راند و عقب می نشیند

.

با وجود متدهای متفاوت، 5 سبک تای چی چوان ذکر شده در بالا، همگی در اصول اساسی خود یکسان هستند. از هنگام تشکیل جمهوری خلق چین ، تلاشهای زیادی برای ارتقاء هر چه بیشتر تای چی چوان شده است. سازمان فرهنگ و ورزش ، بر اساس سبک سنتی، فرم های جدید زیر را تائید کرده است

1-

.تای چی چوان ساده سده:

بر اساس سبک یانگ، برای مبتدیان طراحی شده و حرکات اصلی آن را در 24 گام ترکیب کرده اند، یادگیری اصول آن ساده است

2-

.تای چی چوان 88 گام:

این نیز بر اساس سبک یانگ است و با حفظ حرکات تای چی جوان سنتی، خصوصیات سبک یانگ را در یک فرم متمرکز تر نشان می دهد

3-

.تای چی چوان 66 گام( ترکیبی):

منتخبی از نقاط قوت سبک های مختلف است و نسبتا" نیرو گیر و مناسب افراد تا حدودی ورزیده است

4-

.تای چی چوان 48 گام :

این هم برای هنرجویان ورزیده تر و بر اساس سبک یانگ است با این حال ویژگی هایی از سبک های دیگر را هم در بر دارد. سرزنده، متعادل، ظریف، و بیگانه با ترتیب سنتی حرکات است

.

ج) ورزشهای تمرینی

:

روشهای تمرین تای چی چوان از نظر اصل، برای تمامی سبک ها یکسان است و شامل سه عنصر اساسی، تمرین فردی، تمرین مبارزه دو نفره و توئی شو( هل دادن دستها) می باشد.آنچه مهم تر است و بیشتر تمرین می شود، تمرین های فردی است ماهیت این تمرین ها از نظر مدت زمان، پیچیدگی، سختی و سرعت در سبک های مختلف متفاوت است

.

تمرین فردی شامل، تمرین استقرارهای فردی مانند استقرارهای 37 تایی تای چی چوان است که از 70 سال پیش وجود داشته اند، تمرین های درونی تای چی که امروزه به عنوان تمارین درمانی استفاده می شوند، تمرین های مهارت های اصولی تای چی است

.

مبارزه دو نفره مربوط به حملات منظم و دفاع و سایر مهارتهای اصولی تای چی است.مبارزه دو نفره مربوط به حملات منظم و دفاع و سایر مهارت های مبارزه بر اساس یک الگوی مشخص است و توسط 2 نفر یا بیشتر می توانند تمرین شوند

.

توئی شو یا هل دادن دسته سبکی برای تمرین یا مسابقه است و توسط هر کدام از سبک های تای چی چوان برای ایجاد عکس العمل، مهارتهای مبارزه و کنترل، استفاده می شود.همین طور تمرین های زیادی با سلاح هایی نظیر شمشیر باریک ، شمشیر پهن، نیزه و گرز وجود دارد که توسط یک یا دو نفر اجرا می شوند

.

 

پیش نیازهای اصلی در تمرین:

با وجود تنوع سبک ها، همگی پیش نیازه ای اصلی و یکسانی در تمرین دارند.


استقرار


سر- بطور طبیعی افراشته، بدون نوسان یا کج کردن، دید رو به جلو، دهان بسته، زبان در تماس با سقف دهان.


گردن- افراشته، اما منقبض نباشد تا در هنگام تمرین انعطاف داشته باشد.


شانه ها- راحت، شیب دار، نباید خمیده، عقب کشیده، فرو افتاده یا رو به جلو باشند.


آرنج ها- همیشه به طور طبیعی خم و رو به پایین باشند، هرگز نباید خشک و بالاتر از کمر باشد.


مچ ها- راحت، هرگز شل نباشد0 هرگز بیش از اندازه خم نکنید0 تا نیرو بتواند به راحتی به دستها برسد.


سینه- راحت، کمی فرو رفته هرگز به داخل نکشید و یا بیرون ندهید.


پشت- افراشته و راحت، هرگز خم نکنید.


کمر- رو( مایل) به پایین و قابل انعطاف، از جلو یا پشت بیرون نزده باشد.


ستون فقرات- افراشته، بطوریکه بتوان نیم تنه را به طور طبیعی صاف نگاه داشت.


باسن- اندکی به داخل کشیده و بیرون نزده باشد.


کفل ها- صاف تا اینکه نیرو بتواند آزادانه از پاها عبور کند، پیچیده یا بیرون زده نباشند.


پاها- ثابت، محکم، زانوها همیشه اندکی خمیده و قابل انعطاف ، آزاد برای چرخیدن و گردش – حرکاتشان نرم، سبک و موزون با توزیع یکسان وزن در آن.

در فرم های اولیه تای چی چوان، جهش، پا کوبیدن و حرکات انفجاری ناگهانی وجود داشت در اوایل قرن 19، مردی از ناحیه یانگ نیان در ایالت هبی به نام یانگ لوچن به ناحیه ون زیان رفت تا در دهکده چن جیاگو کارگری کند، او آنجا تای چی چوان آموخت و بعد ها به شهر خود بازگشت به خاطر مهارتهای بوکس اش به یانگ شکست ناپذیر معروف شد، مدت زیادی نگذشت که، توسط دربار سلطنتی چیانگ به پایتخت گسترش یافته بود، در سالهای بعد با توسعه یافتن توسط یانگ و دیگران، حرکات شدیدتر خود را از دست داد و نرم تر، آرام تر و یکنواخت تر شد. از این رو برای تمرین سالمندان و جوان ترها مناسب ترشد و به عنوان تمرینی ایده آل برای سلامتی شناخته شد.

 

 

روش های حرکت

در تمام طول تمرین تای چی جچوان بدن باید آرام و طبیعی باشد. هرگز نباید کج و دارای انحناء باشد . ذهن هدایت حرکاتی که باید آهسته، نرم و سبک باشند را به عهده دارد. حرکات بصورت دورانی یا مارپیچ و بدون استفاده از نیروی شدید، سفتی یا نوسان در سرعت، انجام می شوند. با وجود پر تحرکی و سبکی حرکات، انسان یاید همواره کاملا" ثابت باشد و هرگز تمرکز خود را از دست ندهد .هماهنگی بدن ضروری است و در انفجارهای ناگهانی نیرو باید سریع و بدور از خشکی باشد.باید تمام بدن یکپارچه حرکت کند.


تنفس باید آرام و طبیعی باشد تا، نرم، عمیق و متعادل شود.حرکات و تنفس باید با هم هماهنگ باشند، هر چند برای این منظور نباید تنفس اجباری باشد.


در مبارزه ، تای چی چوان بر حفظ سکون و انتظار برای حرکت و واکنش در برابر حرکات حریف، تاکید دارد0 شخص باید با پیروی از نیروی پیش رونده اش حریف را کنترل کند، و با یافتن نقاط ضعف او و استفاده از حداقل نیرو از راه مهارت و حساسیت زیاد نیروی بزرگتر را مغلوب کند این امر مستلزم، تمرین زیاد، ایجاد هوشیاری، قضاوت دقیق، عکس العمل هایی سریع و آرامش زیاد است.بعلاوه ، انسان باید نیرویش را افزایش دهد تا مکمل مهارت و آگاهی در مبارزه باشد.

 

فواید تای چی

از فواید عمده تای چی می‌‌توان به تقویت عضلات بدن، انعطاف پذیری نرم عظلات، تمرکز و آرامش فکری (Meditation)، تقویت روحی و عصبی و آموزش دفاع شخصی اشاره کرد.

تحقیقات به عمل آمده نشان می‌‌دهید که تاچی قادر است تا بیماریهای شدید، مزمن و حتی ژنتیکی را درمان کند. برای مثال با تمرین تاچی می‌‌توان امراض قلبی را درمان و یا از بروز آنها جلوگیری کرد. همچنین این ورزش می‌‌تواند استرس – که عامل بسیاری از بیماریهاست - را از بین برد.

تمرینات تنفسی این ورزش همچنین می‌‌تواند به سالم ماندن ریه و بهبود جریان گردش خون در بدن نیز کمک کند. آهستگی و نرمی در تمرینات تای چی باعث می‌شود تا تمرکز فکری بالا رود که این مساله خود به کنترل دستگاه عصبی فرد در شرایط بحرانی و فشارهای عصبی بسیار کمک می‌‌کند.

آمار نشان می‌‌دهد که افرادی که تای چی تمرین می‌کنند کمتر عصبی شده و حتی از دروغ گفتن نیز پرهیز می‌‌کنند.

توصیه می‌شود که این با آموختن این ورزش، هرروز آنرا تمرین کنید. برای آموزش اول لازم است تا با سبک‌های آن آشنا شوید.

 

تای چی چوان و سلامتی

یکی از دلایل محبوبیت تای چی چوان در چین و سایر کشورها ارزشهای درمانی آن می باشد.تمرین های تای چی چوان که همزمان باعث ورزیدگی ذهن و بدن می شوند، مغز را تحریک کرده و باعث انگیختگی در بعضی از قسمتهای آن و موانع حفاظتی در بعضی دیگر می شوند.این امر باعث استراحت ذهن شده، مغز را از برخی هیجانات آسیب زننده ناشی از بیماریها نجات داده و در نتیجه به درمان برخی از بیماریهای مزمن ناشی از اختلال سیستم عصبی کمک می کند.


در تای چی چوان تنفس طبیعی و گاهی شامل تنفس شکمی نیز می شود0 بنابراین باعث افزایش تنفس، گردش خون و هضم شده، و به آرامی متابولیسم و عملکردهای خود تنظیم بدن را تحریک می کند0 بعلاوه در درمان و پیش گیری از اختلالات عصبی، بیماری قلبی، فشار خون بالا، سل، ورم نای، زخم معده و سایر بیماریهای مزمن، موثر شناخته شده است0 موارد بیشماری از بهبود بیماری در اثر تمرین تای چی چوان وجود دارد0(نوشته شده توسط قاسم قیم )

.....حرکات هماهنگ تای چی جسم و روح را متحول ساخته , در نتیجه کارآئی انسان را در زندگی بالا می برد و از آنجائی که حرکات آن بسیار آرام می باشد , باعث ذخیره انرژی شده و به تمرکز ما کمک می نماید و باعث افزایش کارآیی فرد در تمامی ابعاد زندگی شخصی و اجتماعی می گردد . هر فردی با هر سن و سالی می تواند از آن بهره بگیرد . تا چی به دلیل نقش عمده ای که در سلامتی انسان بر عهده دارد , بسیار حائز اهمیت می باشد .

تای چی چوان , از شاهکار های ورزش باستانی ووشو می باشد . این ورزش وسیله ای است . برای نگهداشتن وضع بدن در حالت طبیعی و جلوگیری و بهبود امراض . انجام دادن بخشی از این تمرینات در بیمارستانها و آسایشگاهها تجویز می شود . تای چی روی بهبود بیماریهای مزمن مانند فشار خون , ضعف اعصاب و ناراحتی های ریوی اثر دارد . تمرین منظم تای چی , می تواند خاصیت ارتجائی نسوج , ششها و ریه ها و حجم تنفسی سینه و ظرفیت تهویه کردن ششها را افزایش دهد و تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن را بهبود بخشد . تمرینات تای چی همچنان می تواند استخوانها , ماهیچه ها و مفاصل را قوی بکند.

 

نظریه تنفس تائوئیسم :

تنفس تائوئیسم برای به جریان انداختن صحیح نیروی چی بکار می دود . در تنفس تائوئیستی , طریقه تنفس معمولی و در ناحیه پائین شکم در زمان دم و بازدم معکوس می شود . در این روش به هنگام دم شکم جمع شده و در هنگام بازدم شکم منبسط می شود . هنرجو در حین انجام تمرینات نباید تنفس را حبس نماید و یا با فشار خارج نماید .

روش عمل : از طریق بینی به آرامی هوا را به داخل ببرید . سپس پایین شکم را به آرامی منقبض ساخته و به بالای ناف بکشید . زمانی که ششها پر شدند به آرامی نفس را به بیرون بدهید . عمل دم «یین» و عمل بازدم « یانگ » محسوب می شود . این دوباید با هم به ارامی انجام شوند . همانند دایره ین و یانگ که یکی به ارامی به دیگری تبدیل می شود . در هنگام بازدم به ارامی دان تین و پائین شکم را به خارج فشار دهید . ناحیه ای که دان تین قرارا دارد : محلی است که انرژی چی تجمع یافته و دوران کوچک از آنجا آغاز می گردد . با انجام این تمرین عضلات شکم در ناحیه دان تین به خوبی پرورش یا فته و در هنگام دم و بازدم به اندازه کافی انقباض و انبساط پیدا میکند. در ابتدا انبساط شکم در حین بازدم ممکن است کمی سخت باشد ولی به تدریج عضلات خواهند توانست تا حداکثر توانایی خود منبسط شده و شکم از ناحیه ناف تا ناحیه شرمگاهی انبساط پیدا کند . هنر جو نباید با فشار ناحیه دان تین را منقبض سازد بلکه این کار باید یه آرامی صورت بگیرد . در این تنفس از حداکثر ظرفیت ریوی استفاده میشود. تنفس عمیق باعث میشود که ارگانهای داخلی بدن با ریتم تنفس تکان خورده و باعث تحرک و تقویت آن میشود.

 

منبع :

http://www.siulum-pai.blogsky.com/category/cat-5

1155